Obecnie rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności
przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonanie takich
czynności przez dziecko. Oznacza to, że rodzice nie mogą bez zgody sądu rodzinnego
odrzucić spadku w imieniu małoletnich dzieci.
Nowelizacja kodeksu rodzinnego, która wejdzie w życie już 15 listopada 2023 roku
zmieni te zasady, w ten sposób, że w art. 101 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego zostanie
dodany § 4, który brzmieć będzie następująco:
Jeżeli dziecko jest powołane do dziedziczenia wskutek uprzedniego odrzucenia spadku
przez rodzica, to czynność polegająca na odrzuceniu spadku w imieniu dziecka przez
rodzica, któremu w tym zakresie przysługuje władza rodzicielska, gdy jest dokonywana za
zgodą drugiego z rodziców, któremu również w tym zakresie przysługuje władza rodzicielska,
albo gdy jest dokonywana wspólnie, nie wymaga zezwolenia sądu opiekuńczego, albo w
przypadkach wskazanych w art. 640 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks
postępowania cywilnego, sądu spadku – jeżeli spadek odrzucają inni zstępni rodziców tego
dziecka. W braku porozumienia rodziców stosuje się przepis § 3.
Co to oznacza w praktyce?
Nowe przepisy mogą zostać zastosowane gdy:
- Dziecko zostało powołane do dziedziczenia po uprzednim odrzuceniu spadku przez
jednego z rodzica, - Rodzicom, którzy chcą odrzucić spadek w imieniu małoletniego dziecka przysługuje
władza rodzicielska, - Rodzice, którym przysługuje władza rodzicielska są zgodni co do odrzucenia spadku
w imieniu małoletniego dziecka, - Spadek odrzucają również inni zstępni rodziców dziecka, np. rodzeństwo.
Ponadto, czynności dokonać może w imieniu dziecka:
- rodzic, któremu przysługuje w tym zakresie władza rodzicielska, ale za zgodną
drugiego rodzica,
albo - rodzice wspólnie.
Gdzie dokonać czynności?
W przypadku spełniania ww. wymogów, rodzic/rodzice mogą dokonać czynności
polegającej na odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego dziecka lub dzieci przed
notariuszem.
Przepisy przejściowe:
Wyjaśnić należy, że jeżeli spadek został otwarty przed dniem 15 listopada 2023 roku,
gdzie termin na złożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku nie upłynął przed
dniem wejście przepisów, zastosowanie będą mieć nowe przepisy.
Przypomnieć należy, że termin do ewentualnego odrzucenia spadku wynosi sześć miesięcy
od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania.