Z dniem 7 listopada 2019 r. do kodeksu postępowania cywilnego wprowadzono rozwiązania dotyczące doręczeń korespondencji sądowej dla pozwanego. Do ustawy dodano przepis art. 139 1 k.p.c., który ma zastosowanie, jeśli pozwany nie odebrał pozwu lub innego pisma procesowego wywołującego potrzebę podjęcia obrony jego praw. Dotychczas, już po 14 dniach, po dwukrotnej próbie doręczenia pozwu na wskazany przez powoda adres, sądy, co do zasady, uznawały pismo za doręczone. Była to tak zwana fikcja doręczenia, a podwójnie awizowanie pisma wywoływało skutek równoznaczny z jego doręczeniem.
Zmiany w przepisach.
Od prawie roku czasu, nie można już mówić o fikcji doręczeń przesyłek sądowych w postępowaniu cywilnym. Zgodnie z art. 139 1 § 1 k.p.c. jeżeli pozwany, pomimo powtórzenia zawiadomienia, nie odebrał pozwu lub innego pisma procesowego wywołującego potrzebę podjęcia obrony jego praw, a w sprawie nie doręczono mu wcześniej żadnego pisma w sposób przewidziany w artykułach poprzedzających i nie ma zastosowania art. 139 § 2-3 1 lub inny przepis szczególny przewidujący skutek doręczenia, przewodniczący zawiadamia o tym powoda, przesyłając mu przy tym odpis pisma dla pozwanego i zobowiązując do doręczenia tego pisma pozwanemu za pośrednictwem komornika.
Opisana zmiana w sposobie doręczeń nie będzie jednak dotyczyła podmiotów wpisanych do rejestru sądowego (m.in. spółek handlowych), adresatów odmawiających przyjęcia pisma, a także osób reprezentujących podmiot wpisany do KRS, likwidatorów, prokurentów, członków organów lub osób uprawnionych do powołania zarządu. W stosunku do tych osób i podmiotów nadal będzie miała zastosowanie fikcja doręczenia. Oznacza to, że likwidacja fikcji doręczeń dotyczyć będzie sytuacji, gdy pozwanym będzie przede wszystkim osoba fizyczna (konsument) oraz osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą. Przepisów o doręczeniu korespondencji przez komornika nie stosuje się w elektronicznym postępowaniu upominawczym.
Istnieją trzy możliwości wywiązania się przez powoda z jego obowiązku, poprzez:
1. złożenie dowodu doręczenia pozwanemu pisma za pośrednictwem komornika;
2. wskazanie nowego adresu pozwanego wraz ze zwrotem pisma otrzymanego z sądu;
3. wykazanie, że dotychczasowy adres pozwanego podany w pozwie jest aktualny.
Powyższe czynności powód powinien wykonać w ciągu dwóch miesięcy od dnia doręczenia mu zobowiązania przez Sąd. Po bezskutecznym upływie tego terminu sąd może zawiesić postępowanie z urzędu.
Właściwy komornik i wysokość kosztów
W przypadku gdy powód zdecyduje się na wykonanie swojego obowiązku poprzez złożenie wniosku o doręczenie do komornika, powinien ustalić komornika sądowego właściwego do wykonania tego wniosku. Właściwość miejscowa komornika będzie określana poprzez zestawienie miejscowości, w której znajduje się siedziba kancelarii komornika, i adresu pozwanego określonego w pozwie, pod którym ma nastąpić doręczenie.
Wraz z wnioskiem, na rachunek bankowy wybranego komornika, należy uiścić zryczałtowaną opłatę w wysokości 60 zł. Opłata jest pobierania za doręczenie na jeden konkretny adres wskazany we wniosku, niezależnie od liczby zamieszkałych osób. Następnie komornik podejmuje próbę doręczenia odbiorcy korespondencji pod adresem wskazanym w zleceniu. Ma na to 14 dni od złożenia opłaconego zlecenia albo od momentu uiszczenia opłaty po stosownym wezwaniu.
W przypadku braku osobistego doręczenia pozwanemu korespondencji, ale przy jednoczesnym ustaleniu, że pozwany zamieszkuje pod podanym w pozwie adresem, komornik może zostawić awizo w skrzynce pocztowej z informacją o możliwości odbioru pisma w kancelarii komornika oraz pouczeniem, że należy je odebrać w terminie 14 dni od dnia umieszczenia zawiadomienia. Po bezskutecznym upływie terminu korespondencji z kancelarii komornika, uważa się ją za doręczoną, a komornik zwraca pismo wnioskodawcy (powodowi), informując go o dokonanych ustaleniach. W takim przypadku powód przekazuje informacje Sądowi, który podejmuje dalsze czynności w sprawie.
Jeżeli komornikowi nie uda się doręczyć korespondencji lub ustalić nowego adresu pozwanego, to dla powoda będzie to miało bardzo negatywne skutki procesowe. Z godnie bowiem z art. 139 1 § 2 w zw. z art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c. sąd zawiesi postępowanie sądowe.