Dyrektywa Omnibus to potoczna nazywa Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z 27 listopada 2019 r. Oficjalnie weszła w życie w Polsce 1 stycznia 2023 r. Zmiany prawne, które wymusza wspomniana dyrektywa, nie są jednak wprowadzone jednym aktem prawnym. Dnia 1 stycznia 2023 r. weszły w życie dwie nowe ustawy. Zmieniają one m.in. ustawę o Prawach Konsumenta, Kodeks Cywilny, ustawę o ochronie konkurencji i konsumentów oraz ustawę o informowaniu o cenach towarów i usług.
Dyrektywa Omnibus — najważniejsze zmiany.
Dyrektywa Omnibus w założeniu ma wzmocnić ochronę konsumentów poprzez nałożenie wielu dodatkowych obowiązków na sprzedawców.
Do najważniejszych zmian należy zaliczyć:
- Konieczność pokazywania przez sprzedawcę najniższej ceny danego towaru lub usługi, która obowiązywała w ciągu ostatnich 30 dni przed wprowadzeniem obniżki ceny. Celem wprowadzenia tego obowiązku jest walka ze sztucznymi promocjami. W ostatnich latach wielu sprzedawców, szczególnie w okresie tzw. Black Week, stosowało nieuczciwe praktyki. Najpierw na krótki czas zawyżali oni cenę produktu. Następnie obniżali ją do pierwotnej wysokości i reklamowali standardową cenę jako promocyjną.
- Przeniesienie przepisów dotyczących reklamowania zakupionych towarów przez konsumentów z Kodeksu cywilnego do ustawy o Prawach Konsumenta. W Kodeksie cywilnym przepisy dotyczące rękojmi dotyczyć będą jedynie sprzedawców w relacjach przedsiębiorca – przedsiębiorca oraz osoba fizyczna – osoba fizyczna. Będą więc obowiązywać tam, gdzie umowa sprzedaży jest zawierana pomiędzy przedsiębiorcami, albo pomiędzy osobami, które nie prowadzą żadnej działalności gospodarczej). Dodatkowo pojęcie wady zastąpiono pojęciem niezgodności towaru z umową, a okres w którym sprzedawca ma obowiązek udzielić odpowiedzi na reklamację został skrócony z 30 do 14 dni.
- Obowiązek wprowadzania na rynki poszczególnych krajów towarów o identycznej jakości. Zmiana ta ma na celu wyeliminowanie sytuacji, w których dany produkt dostępny w dwóch krajach, w jednym jest lepszej jakości, a w drugim — gorszej. Swojego czasu taką niekorzystną dla Polaków praktykę sprzedawców stwierdził Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Dotyczyło to chipsów paprykowych Crunchips oraz żelków Haribo. W Polsce były one gorszej jakości niż w krajach zachodnich.
- Informowanie przez sklepy internetowe o tym, czy weryfikują, że opinie użytkowników dotyczące danego produktu lub usługi pochodzą od osoby, która rzeczywiście używała danego produktu lub usługi. Jeśli sprzedawcy nie będą w stanie zapewnić weryfikacji bądź nie będą chcieli tego robić (gdyż np. kupują opinie bądź sami je wystawiają w nierzetelny sposób), będą musieli umieścić przy opiniach stosowny komunikat. Obowiązek ten ma na celu ochronę kupujących, którzy przed dokonaniem zakupu sugerują się opiniami innych użytkowników.
Dyrektywa Omnibus — ocena zmian.
To, czy wprowadzone przez Dyrektywę Omnibus zmiany rzeczywiście przyniosą oczekiwany skutek, okaże się dopiero po dłuższym czasie ich obowiązywania. Samą ideę zmian należy jednak ocenić pozytywnie. Kupujący uzyskali bowiem dodatkową ochronę przed nierzetelnymi sprzedawcami. Na pierwszy rzut oka najbardziej widoczne jest informowanie przez sprzedawców o najniższej cenie danego produktu w ciągu ostatnich 30 dni. Z łatwością znaleźć teraz w Internecie oferty sprzedaży, gdzie promocyjna cena jest wyższa od innej ceny z okresu ostatniego miesiąca. W wielu przypadkach odwiedzie to od zakupu osobę, która w innych okolicznościach myślałaby, że natrafiła na wielką okazję.