Praca
Obywatele Ukrainy, którzy legalnie przebywają na terytorium Polski, będą mogą wykonywać pracę. Wcześniej (przed wybuchem konfliktu zbrojnego na Ukrainie), aby móc zatrudnić obywatela Ukrainy, który nie był studentem studiów dziennych, osobą posiadającą stały pobyt lub rezydentem długoterminowym, trzeba było posiadać oświadczenie lub zezwolenie na pracę. Aktualnie jedynym obowiązkiem pracodawcy jest powiadomienie o fakcie zatrudnienia obywatela Ukrainy miejscowego urzędu pracy. Należy dokonać zgłoszenia w ciągu 14 dni od dnia podjęcia pracy.
Powiadomienie następuje poprzez system: praca.gov.pl
Co więcej, obywatele Ukrainy mogą zarejestrować się w urzędach pracy oraz być uznanymi za osoby bezrobotne lub poszukujące pracy.
Obywatele Ukrainy, którzy legalnie przebywają w Polsce mogą wykonywać działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak obywatele polscy. Uprawnienie to będzie przysługiwać, jeżeli obywatel Ukrainy uzyska numer PESEL.
Na koniec warto dodać, że obywatel Ukrainy, któremu udzielono zezwolenia na pobyt czasowy, jest uprawniony do wykonywania pracy na terytorium RP bez konieczności posiadania zezwolenia na pracę
Edukacja
Na wstępie trzeba zaznaczyć, że wszystkie dzieci w wieku od 7 do 18 lat powinny być przyjmowane do szkół na takich samych zasadach jak obywatele polski.
Dziecko należy zapisać do szkoły, która znajduje się w regionie miejsca zamieszkania. Aby tego dokonać, rodzic lub opiekun musi złożyć wniosek do dyrektora placówki o przyjęcie dziecka do szkoły. Placówki edukacyjne poza rejonem zamieszkania dziecka przyjmują dzieci w ramach wolnych miejsc.
Zapisanie dziecka do szkoły musi uwzględniać ustalenie klasy, do której powinno ono uczęszczać. Następuje to na podstawie dokumentacji ukraińskiej, a gdy dokumentacja ta nie jest dostępna rodzic składa oświadczenie o sumie lat edukacji dziecka za granicą. Na podstawie tych informacji analogicznie ustala się poziom edukacji.
Dla podjęcia i kontynuowania nauki nie ma znaczenia legalność pobytu dziecka. Dzieci przebywające na terenie RP nielegalnie również mogą być zapisane do szkoły.
Ponadto warto wiedzieć, że dzieci z urzędu są objęte pomocą psychologiczno-pedagogiczną w języku ukraińskim.
Zdrowie
Osoby, które przekroczyły granicę polski od 24 lutego 2022 r. w związku z agresją militarną Rosji na terenach Ukrainy mają dostęp do państwowej służby zdrowia na tych samych zasadach co obywatele Polski. Podstawą dostępu do świadczeń zdrowotnych jest potwierdzenie posiadania legalnego pobytu oraz przekroczenie granicy Polski od 24 lutego 2022 r.